Deze website zou niet compleet zijn zonder iets te schrijven over de complottheorieën die in Nederland ontstaan zijn na het neerstorten van El Al-vlucht LY-1862 op 4 oktober 1992. Ik schets het beeld vanuit mijn perspectief zoals zich dat in het team van de ongevallenonderzoekers heeft ontwikkeld vanaf ongeveer 7 oktober 1992.

Het ontstaan van complottheorieën die samenhangen met vliegtuigongelukken, waar onbeantwoorde vragen geweest zijn en blijven, is niet nieuw. In mijn loopbaan heb ik er tenminste vier meegemaakt: El Al-vlucht 1862, TWA Flight-800, vlucht-MH370 en vlucht-MH17.

Theorieën ontstaan vrijwel vanaf de eerste berichtgeving na het neerstorten van het vliegtuig: er is vaak nog geen enkel bewijs, maar velen hebben al direct gedachten. Op zichzelf niet erg om gedachten te laten gaan, want het lijkt een menselijk trekje, maar het wordt wel erg als je niet meer in de feiten gelooft of geen vertrouwen in de onderzoekende instanties hebt.

Het vermoeden omtrent het ontstaan van complottheorieën over El Al-vlucht 1862 kwam vrijwel direct na het ongeval. Een paar dagen later, toen we (de onderzoekers) in een avondmeeting na een lange dag werken op 7 oktober 1992 bij elkaar zaten, spraken we erover. Omdat dit ongeval een vrachtvliegtuig betrof uit een land in het Midden-Oosten, dat regelmatig verwikkeld was in conflicten en waarvan de operaties op Schiphol - zoals iedereen altijd al had kunnen waarnemen - zeer beveiligd werden, stond de deur sowieso al open voor de meest wilde speculaties. We zouden geen eens verbaasd zijn over wilde verhalen. We vergaderden in een kleine groep van ongeveer zes mensen aan het einde van de dag in Hoofddorp en bespraken onder andere - in het kort - de vondst van het verarmde uranium (zie het hoofdstuk Verarmd uranium). Het duurde hooguit twee minuten. De vondst ervan zou door de KLM stralingsdeskundige de dag erop aan het Ministerie van VROM gemeld worden (8 oktober) met de bijbehorende vraag hoe we daar mee moesten omgaan. De acties werden bepaald hoe we de rest van de balansgewichten konden vinden die hoogstwaarschijnlijk op de vuilstortplaatsen terecht gekomen zouden kunnen zijn. De voorliggende vraag was of we dat zelf - als onafhankelijk team van vooronderzoekers van de Raad voor de Luchtvaart - ook nog apart in de media moesten melden. De meningen waren verdeeld. Ikzelf was voor een melding, omdat ik vond dat men zich anders kwetsbaar zou maken voor kritiek achteraf. Anderen vermoedden dat de media onverwacht zouden kunnen reageren, en het risico zouden kunnen overdrijven. "Als we dit zo gaan melden, weet ik wel wat er morgen in de krant staat", bracht een van de onderzoekers letterlijk naar voren, namelijk: "El Al-Jumbo vervoerde nucleaire lading". We moesten rekening houden met het besluit van de Burgermeester van Amsterdam, dat de Bijlmermeer in 5 dagen opgeruimd moest zijn, en paniek moest worden voorkomen: er was voor wat betreft het verarmde uranium een verwaarloosbaar risico en geen enkele reden tot paniek. Er werd besloten om, aangezien dit de 22e Boeing 747 met verarmd uranium balansgewichten was die neergestort was en omdat het verwaarloosbare risico van het verarmde uranium altijd goed aan de media uit te leggen was geweest, de reactie van het Ministerie van VROM af te wachten. De beschermende maatregelen in hangar 8 werden genomen en iedereen op de rampplek was in principe voldoende beschermd. Het Ministerie van VROM was de verantwoordelijke voor de materialen met een zeer lichte radio-activiteit en de procedures met betrekking tot de afvoer ervan. VROM oordeelde, helaas met vertraging, net zoals het team van de onderzoekers, dat er een verwaarloosbaar risico was. De Minister werd geen eens geinformeerd.

De onderzoekers waren zich er dus van bewust dat complottheorieën zouden kunnen ontstaan en realiseerden zich ook dat er eigenlijk niets was, behalve een zo goed mogelijke voorlichting, wat je daartegen kunt doen. Als iemand iets ergs wil beweren, kun je hem niet tegenhouden. Er werd door de vooronderzoeker gekozen voor een communicatie strategie waarbij aantijgingen en valse insinuaties zouden worden genegeerd: het risico bestond dat men achter de waan van de dag, of achter de berichtgeving gaat aanlopen, en dat op elke aantijging of valse insinuatie gereageerd moet worden. Dan is er bijna geen tijd meer om het onderzoek te doen. Er werd op geanticipeerd dat de media zich onder deze voor de Bijlmerbewoners verschrikkelijke omstandigheden (ook) professioneel zouden gedragen, feitelijk zou blijven, en de berichtgeving voldoende zorgvuldig zou checken. Al snel bleek dat sommigen gingen speculeren en de stemming in de Bijlmermeer en de noodzaak om op een aantal vragen snel duidelijkheid te krijgen goed aanvoelden. Die antwoorden kwamen helaas met een zeer grote vertraging (zie bijvoorbeeld het artikel in het Historisch Nieuwsblad en het dossier ir. H.N. Wolleswinkel op deze website).

Er volgde een openbare zitting van de Raad voor de Luchtvaart in oktober 1993 waarin de complottheorieën en misvattingen weersproken werden. In februari 1994 verscheen het openbare eindrapport van de Raad: ook hier werd duidelijkheid omtrent het ongevallenonderzoek  gegeven. Eind van 1994 verscheen het boek van Vincent Dekker Going Down Going Down, waarmee een aantal afgewaaide verhalen weer opnieuw werden geïntroduceerd. Er waren volgens hem te veel vragen onbeantwoord en om het simpel te zeggen: de RLD had de zaak ‘belazerd’ en de ware toedracht verzwegen. Niet lang daarna haakte politicus van R. van Gijzel aan, die Dekkers’ ideeën omarmde. Het onderzoek dat door de onafhankelijke Raad voor de Luchtvaart conform alle vastgestelde wetten en regels was uitgevoerd dreigde gepolitiseerd te geraken, met name voor wat betreft onderwerpen waarvoor de Raad geen enkele verantwoordelijkheid droeg.

Uiteindelijk, en dan sla ik een heel stuk over, volgde er na zes en een half jaar een parlementaire enquête in 1998 en 1999. De verhalen over ziekten in samenhang met de lading en de verontrustende publicaties, zelfs over plutonium, kwamen maar niet tot rust. Een krantenbericht over het vervoer van de stof DMMP (190 liter) en een mogelijke verstuiving van het verarmde uranium vormden uiteindelijk de trigger en zorgden voor zoveel emotie, dat de Tweede Kamer - ook in de emotie - zonder degelijk vooronderzoek besloot tot een parlementaire enquête.

Hoewel alle complottheorieën in 1999 door de parlementaire enquête commissie weerlegd werden, bleven de overtuigingen van sommigen bestaan en hield men eraan vast. Een opleving ontstond in 2022 met het project Rampvlucht van de KRO-NCRV. De voornaamste complotdenkers en onrustzaaiers kregen - in de ogen van de onderzoekers - opnieuw een podium. Vincent Dekker wilde niet meer als complotdenker gekarakteriseerd worden, en transformeerde tot een doofpot-denker, alsof een doofpot geen vertakking van een complottheorie zou zijn.

Heeft het zin - heb ik me de afgelopen jaren afgevraagd - om telkens weer te proberen feitelijk te blijven en weerwoord te bieden aan mensen die een vaste overtuiging lijken te hebben en daar niet van af te brengen zijn? Maakt het wat uit als je de feiten brengt? Tot nu toe voelde ik me bijna telkens 'als verdachte' uitgenodigd om wederhoor te verzorgen - voor een zorgvuldige  journalistieke productie moet men wel wederhoor toepassen - om alle complottheorieën te weerleggen. Het voelt net alsof je iemand van een verdachte organisatie bent, die van alles heeft proberen te verdoezelen en die voortdurend in de verdediging gedrukt wordt om het onmogelijke te bewijzen, terwijl voor een complottheorie geen bewijs gepresenteerd hoeft te worden. Je veronderstelt of insinueert een verband dat er niet is, zonder daarvoor met een zorgvuldig bewijs te hoeven komen. Eerlijk gezegd, geef ik zelf toe, dat de kans van slagen erg klein is dat je iets kunt bewerkstelligen. Het mediageweld in de jaren 1992-1999 en na oktober 2022 was simpelweg te overweldigend. Daar had ik me al bijna bij neergelegd. Een gesprek over het neerstorten over El Al-vlucht 1862 duurt meestal nauwelijks 2 minuten en dan gaat het al snel over de complottheorieën. De standaard thema's waren en zijn: waar is de cvr gebleven?; wie waren de mannen in witte pakken?; heeft het verarmde of zelfs verrijkte uranium ons ziek gemaakt?; hoe de overheid faalde en de onderzoeksjournalisten als helden de waarheid brachten en daar nog altijd na 32 jaar op zoek zijn!, om maar eens wat te noemen.

Echter, toen ik me realiseerde dat het boek Going Down Going Down in de versie van 2022 als geschiedenisboek werd verkocht, gaf me dat motivatie om te proberen een deel van het echte verhaal - zoals ik en mijn collega's dat kennen en kunnen aantonen -  toch nog een keer vast te leggen. Misschien dat toekomstige generaties dan nog een keer zelf aan waarheidsvinding kunnen doen op basis van de aangereikte informatie.

We bevinden ons nu - in 2024 - in hopelijk de laatste fase van de complottheorieën met betrekking tot het gif-doofpot master media-frame (zie onder hoofdstuk Lezingen de lezing over media-hype). De vertakkingen van dit door de media geconstrueerde schandaal zijn de jacht op de lading en de doofpot. In 2024 zijn er nog mensen die geloven dat er van alles in de doofpot is gestopt, ondanks dat met een parlementaire enquête vrijwel alles is ingezien en is onderzocht.

De teleurstelling of zelfs de desillusie zal groot zijn als blijkt dat er niets in de doofpot is gestopt. De complotdenkers zullen dan mogelijk switchen naar een andere strategie, en stellen dat er informatie is vernietigd. Minister Eurlings deed daar in elk geval niet aan mee, want hij besloot alle documenten en rapporten met betrekking tot het ongevallenonderzoek van LY-1862 juist te bewaren. Maar, eigenlijk weten alle op de hoogte zijnde onderzoeksjournalisten, Tweede Kamerleden die een beetje hebben nagedacht en die voor de motie Omtzigt hebben gestemd, alsook het ACOI die alle documenten heeft mogen inzien, dat er in principe niets oneerbaars te verbergen is. Nederland heeft internationale verdragen gesloten waaraan men zich moet houden: er zijn mensen die aan het onderzoek hebben meegewerkt, veel getuigen en internationale onderzoekers, die ook rechten hebben, nl. op bescherming van hun persoonlijke levenssfeer. Ik weet bijvoorbeeld dat er claims en rechtszaken geweest zijn van personen tegen de Staat de Nederlanden die vonden ziek te zijn geworden van bijvoorbeeld verarmd uranium, in plaats van de verontrustende mediaberichtgeving (zie promotieonderzoek P. Vasterman).

Moeten alle documenten van de rechtsbijstandverzekeringen en de namen van de klagers en van de juristen en ambtenaren die eraan gewerkt hebben nu vrijgegeven worden? Heeft dat zin? Die documenten zullen zeker ook bij de verzekeringsmaatschappij op te vragen zijn, die ze vervolgens niet verstrekt omdat men daar ook de persoonlijke levenssfeer van rechtspersonen moet beschermen. Moeten alle DFDR-data in ruwe vorm vrij komen om aan te kunnen tonen dat er geen afwijkende routes zijn gevlogen, terwijl dat al vele keren door onafhankelijke bronnen zorgvuldig nagerekend is? Ik weet vrijwel zeker dat de gemiddelde Bijlmerbewoner en journalist vrij weinig met deze informatie kan beginnen, omdat er voor de interpretatie van de data heel veel kennis nodig is, en men de data eerst deels zorgvuldig moet bewerken om het te kunnen  analyseren. Dat is al onafhankelijk een keer door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium gedaan (zie rapport onder Documentatie en Route: flight data reconstruction NLR rapport TP-2003-392). Is men nog steeds 'op zoek naar de zwarte kat in de donkere kamer die er nooit was'?

Misschien is het beter dat een aantal onderzoeksjournalisten de eigen beschermde files en sms-jes vrijgeven opdat er goed onderzoek gedaan kan worden hoe de complottheorieën vat kregen op de professionele op onthullingsdrift geslagen journalistiek en zelfs op de Tweede Kamer! Goed onafhankelijk onderzoek kan ook voor wat betreft de onderzoeksjournalistiek interessante gezichtspunten opleveren die het welbevinden van de Bijlmerbewoners ten goede komt (zie onder hoofdstuk Historisch Nieuwsblad over een onafhankelijke publicatie).

Het zal, zelfs voor de aanhangers van complottheorieën, in te zien zijn, dat deze theorieën spannende boeken en dramaseries kunnen opleveren waar geld aan verdiend wordt en waardoor zelfs een (politieke) loopbaan gestalte kan krijgen. Dan moet je ook de kunst beheersen om voortdurend de controverse 'in de lucht te houden'. Sommigen zijn daar erg goed in. Op het moment van  het schrijven van deze pagina, op 8 oktober 2024, slechts enkele dagen na de herdenking van de vliegramp in de Bijlmermeer, worden in Egmond aan Zee op 9 en 10 oktober lezingen verzorgd, waar onderzoeksjournalist Vincent Dekker alle mysteries en onopgeloste problemen zoals bijvoorbeeld de alternatieve  vliegroutes en de mogelijk ziekmakende giftige lading bespreekt. Om complottheorieën en controverses levend te houden, moet er duidelijk een inspanning worden geleverd. Ik heb overigens aan de organisatie in Post aan Zee in Egmond een gratis lezing beloofd in 2025, waarin ik de feiten zal presenteren. Hieronder de wervende tekst in de locale kranten. Ondanks het feit dat de heer Dekker, die onder de onderzoeksjournalisten wereldwijd een geisoleerde positie inneemt, zelf kennis heeft kunnen nemen van deze website en de daarin aangereikte feiten en ondanks het feit dat hem de gelegenheid tot een zorgvuldig wederhoor op het door onafhankelijke journalisten geschreven artikel in het Historisch Nieuwsblad van 13 september 2024 is gegeven, legt hij eenvoudigweg alle bewijsvoering naast zich neer. Zelfs een aantal experts die hem bijstaan hebben mij in persoonlijke gesprekken aangegeven dat ze hem enerzijds willen helpen, maar ook willen voorkomen dat de heer Dekker nog meer verwarring creëert of onverstandige uitspraken doet. Ze zijn het namelijk zelf ook zat dat zaken eindeloos blijven doorwoekeren zonder tot een goed einde te worden gebracht. De journalisten van Flugforensik uit Duitsland en van Austrianwings waren ook heel erg duidelijk als het niet zo treurig was: 'haha, Holländische Media Profies...' toen ze hoorden dat er aan hun podcast productie over El Al-vlucht LY-1862, die onder andere ook complottheorieën  weerlegt, door de NOS en het ANP geen bekendheid werd gegeven.

Het was bijzonder dat mij door een bekend onderzoeksjournalist gevraagd werd om Vincent Dekker te overtuigen van zijn ongelijk met betrekking tot de theorie omtrent het derde rondje: de betreffende journalist vreesde voor de aantasting van de goede naam van de onderzoeksjournalistiek als Dekker niet te corrigeren zou zijn. Ik antwoordde dat het niet mijn taak is om de kwaliteit van de onderzoeksjournalistiek te bewaken: dat moet men zelf doen.

Aangezien de resultaten van het aan de Tweede Kamer gepresenteerde epidemiologisch onderzoek in 2004 (zie hoofdstuk Medisch onderzoek) en de parlementaire enquête duidelijk waren, nl. dat er geen directe relatie bestaat tussen de ramp en gezondheidsklachten afgezien van PTSS, zal er geen nieuwe lading ontdekt worden die het beeld van dat onderzoek zal kunnen weerleggen.

Maar begrijpen doe ik de Bijlmerbewoners wel: je wilt zeker weten dat je niet bedonderd bent, en dan moet 'de onderste steen boven'. Toch zijn er andere mogelijkheden om er ook van overtuigd te raken dat er geen doofpot is: ga met elkaar praten, deel informatie en leer elkaar vertrouwen en overtuigen en kijk elkaar in de ogen. Dat was onder andere de motivatie voor deze website. 

Hieronder enige literatuur over complottheorieën. Of het helpt? Daar kan ik geen zinnig woord over zeggen of schrijven. 

Een complot of samenzwering is een geheime samenwerking tussen mensen met een kwaadaardig doel. Een complottheorie is meer dan een vermoeden of een geloof over het bestaan van een bepaald complot: een theorie is een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen in onderlinge samenhang. De theorie kan al dan niet publiekelijk worden aanvaard, ofwel terecht of onterecht zijn. Hoewel er complotten bestaan, blijkt de overgrote meerderheid van complottheorieën echter niet of nauwelijks op de realiteit te berusten.

Kenmerkende aspecten omtrent vlucht LY-1862

Bron: artikel over complotdenken in KIJK van 24 juni 2021

1) Wantrouwen

Overheden en organisaties worden enorm gewantrouwd. Complotdenkers weigeren automatisch de officiële lezing te geloven, en vaak ook iedere andere verklaring die niet aansluit bij hun theorie.

2) Speculatie

Feiten en wilde speculaties worden in betogen door elkaar heen gebruikt, zonder enige poging om ze van elkaar te onderscheiden. 

3) Verbanden die er niet zijn

Als ‘bewijs’ worden verbanden gelegd tussen zaken waartussen niet per se een oorzakelijk verband bestaat. Je zou net zo eenvoudig allerlei andere oorzaken kunnen verzinnen.

4) Bovennatuurlijke krachten

Een complot zit extreem ingewikkeld in elkaar. Enorme aantallen mensen houden iets geheim. Er moeten welhaast bovennatuurlijke krachten in het spel zijn om dat voor elkaar te krijgen.

Hoe de heren Van Gijzel en Dekker hun best doen om de complottheorieën of doofpottheorieën in de lucht te houden, blijkt wel uit de onderstaande video en uitzending van PowNed van mei 2024. Ik ga ervan uit dat de doofpottheorie een vertakking van de gif-doofpot complottheorie is (zie onder Lezingen de lezing over mediahype voor Probus Deventer). Dekker geeft toe dat zijn benadering puur speculatief is. De heer Rob van Gijzel is minder bescheiden en vertelt ronduit onwaarheden met betrekking tot de keuze voor baan 27, de gevaarlijke lading, het contact tussen de El Al Boeing 747 bemanning en het grondstation in Israel.

De complotgedachten zijn duidelijk: het vliegtuig vervoerde misschien (= speculatie) lading die wegens het non-proliferatie verdrag niet vervoerd mocht worden (= nucleaire of biochemische wapens), dat zou - indien ontdekt - een geo-politieke rel veroorzaken: daarom moest de lading snel ongezien uitgeladen worden, hetgeen kon door een landing op de Buitenveldertbaan (27) te maken en met assistentie van de Mossad (= technisch onmogelijk om dat ongezien te kunnen doen), vlakbij een (= nooit bewezen) vestiging van de Mossad op Schiphol-Oost. Het vliegtuig maakte zelfs nog een 3e rondje (= DFDR data geven aan dat dit niet mogelijk was) om beter voor baan 27 uit te komen. Dat is allemaal systematisch door 'de overheid' en honderden zo niet duizenden anderen in de doofpot gestopt. De bemanning overlegde tijdens het uitvoeren van zeer complexe noodprocedures en een zeer moeilijk te besturen vliegtuig hier nog via de VHF radio over (= aantoonbaar onjuist) met het El Al station in Tel Aviv. De mensen in de Bijlmermeer zijn vervolgens, niet meteen, maar pas na verloop van tijd door die giftige stoffen ziek geworden, hetgeen door de overheid altijd is ontkend (= tegenstrijdig met resultaten van epidemiologisch onderzoek). Politicus Van Gijzel streed en strijd vrijwel als enige helderdenkende politicus, gesteund door Vincent Dekker (Trouw) en Pierre Heijboer (Volkskrant), voor de Bijlmerbewoners. Het bewijs voor de giftige stoffen zouden de vele (meer dan normale) ziektegevallen in de Bijlmermeer zijn (= strijdig met resultaten epidemiologisch onderzoek). De aanwezigheid van de mannen in witte pakken en de nooit gevonden cockpit voice recorder worden daardoor verklaarbaar. Dat zouden Israelische geheime agenten zijn geweest (= speculatie en onbewezen). In zijn betoog legt ex-politicus Rob van Gijzel alle resultaten van de medische onderzoeken van de laatste 32 jaar en de resultaten van de parlementaire enquête bijna als vanzelfsprekend naast zich neer. De overheid zag niet om naar de Bijlmerbewoners: Van Gijzel, Dekker en Heijboer trokken zich als enige het lot van de Bijlmerbewoners wel aan.

Er is uit de DFDR data analyse vast komen te staan dat de Zeer Hoog Frequente Radio (VHF radio) die benodigd is voor het contact, het zenden en ontvangen van informatie tussen de bemanning en het El Al-operations grondstation in Israel, kort geactiveerd is geweest, ongeveer 1-2 seconden (de bewijsvoering staat in de brief aan H.J. van de Belt elders op deze website onder hoofdstuk Bijlmermeer). Die korte activatie kan ook veroorzaakt zijn door de zogenaamde 'power-interrupts' of elektrische storingen tengevolge van het afvallen van de twee motoren. Het elektrische systeem ging gedurende 2 minuten door herconfiguraties. Het is duidelijk dat in deze 1-2 seconden geen informatie of boodschappen over gevaarlijke lading of een mogelijke landing op baan 27 gecommuniceerd konden worden. Voor de landing op baan 27 zie hoofdstuk Keuze baan 27. Enig bewijs over de veronderstelde vestiging van de Mossad op Schiphol-Oost nabij de Buitenveldertbaan wordt niet geleverd, maar speelt eigenlijk ook geen rol: het is pure speculatie. Een landing op baan 27 bood geen enkel voordeel uit het oogpunt van gevaarlijke lading. Het hoeft verder geen betoog dat de heer Rob van Gijzel onwaarheden vertelt en de kijkers op het verkeerde been zet. Hij schijnt niet in te zien dat hij met het in de lucht houden van complottheorieën het verwerkingsproces van veel Bijlmerbewoners na 32 jaar frustreert en blokkeert. Het is onrealistisch om te verwachten dat beide heren hun fouten ooit in zullen zien of die publiekelijk zouden erkennen, maar het zou - mijns inziens - voor het  verwerkingsproces van de Bijlmerbewoners van onschatbare waarde zijn als de beide heren hun verhaallijnen zouden corrigeren en bij de feiten zouden blijven. Alles wat ze beweren is niet meer dan een theorie…..een complottheorie, waarvoor geen enkel bewijs bestaat en waarvoor zelfs feiten bestaan die hun theorie volledig ontkrachten. Is hun ego belangrijker dan het welbevinden van de Bijlmerbewoners?

De gedachte van Van Gijzel dat het ongeval beter zou zijn onderzocht als de Boeing op Wassenaar was neergestort is ronduit stuitend en getuigt mijns inziens van demagogie. Als er 2 motoren van een vliegtuig kunnen afvallen en het vliegtuig dientengevolge neerstort, kan dat overal gebeuren, nl. in Parijs, New York, een woonwijk in Singapore, Amsterdam of boven de oceaan. Het ongevallen onderzoek richt zich op het voorkomen dat een vliegtuig überhaupt neerstort, waar dan ook ter wereld. Het speelt voor het ongevallenonderzoek dus geen enkele rol waar het vliegtuig neerstort, omdat de dreiging wereldwijd is en in principe de wereldvloot betreft. Het is echter begrijpelijk dat de impact met grondslachtoffers in bewoond gebied nabij een luchthaven vanzelfsprekend veel groter is dan een neerstorten in onbevolkt gebied. De gevoelens van onveiligheid op de grond gaan dan meespelen. Ook als de Boeing in Wassenaar of het centrum van Amsterdam was neergestort was men bij het technische onderzoek tot dezelfde conclusies gekomen. 

Prof. dr. beatrice De Graaf was op Linked in na publicatie van het artikel in het Historisch Nieuwsblad op 13 september 2024 duidelijk: er bestaan 'emotionele entrepeneurs' die kansen hebben benut en de emotie die de ramp opriep hebben gebruikt boven de feiten uit het onderzoek. 

Tot aan de enquête in 1999 kan ik me daarbij nog enigszins voorstellen dat die entrepeneurs dat uit betrokkenheid met de bijlmerbewoners hebben gedaan. Echter, met de bewijzen en onderzoeken die vanaf 1999 en 2004 ter beschikking waren, vind ik het erg moeilijk om te begrijpen dat men zijn zaken in 2022 niet zorgvuldiger heeft onderzocht en in de groeven van dezelfde grammofoonplaat uit 1994 en 1995 in het gif-doofpot media frame is blijven steken. Dat men zonder blikken of blozen de parlementaire enquête in 1999 afdoet als een 'wassen neus' is ongenuanceerd en schadelijk. De Bijlmerbewoners wordt een goed verwerkingsproces ontnomen? Misschien zie ik het verkeerd, en voelen de Bijlmerbewoners zich gewoon beter met de complottheorieën: die zijn makkelijker te geloven dan de complexe werkelijkheid?

De KRO-NCRV dramaserie Rampvlucht roept in 2022 de vraag op of Dekker met zijn gedrag een ontembaar monster schept. Zie het youtubefilmpje hier: "Ik hoop dat u geen monster heeft geschapen" | Rampvlucht. Het hoeft geen betoog dat de onderzoekers zich dat een paar maanden na het ongeval in 1992 al hebben afgevraagd. Is het verlies van vertrouwen tussen burger en overheid in het laatste decenium van de 20e eeuw begonnen met de vliegramp in de Bijlmermeer op basis van (complot)theorieën bedacht door journalisten en een politicus die feiten niet meer van fictie konden onderscheiden?

De beantwoording van de vraag of er electorale aspecten met de vliegramp verbonden zijn laat ik over aan de geschiedschrijvers en politicologen.

Zelfs het NRC van 11 september 2024 gaat mee in de bepaalde (complot)theorieën en weerspreekt ze niet. Zie hieronder. Natuurlijk zocht ik contact met de auteur en verwees onder andere naar de onderbouwing op deze website en de al vele openbare documenten, maar een reactie of een ontvangstbevestiging ontving ik niet. Voor alle duidelijkheid: de stukken die betrekking hebben op de lading vallen in principe buiten het ICAO Annex 13 onderzoek naar de oorzaak van de ramp omdat er geen causaal verband is tussen de ramp en de lading. Die stukken zijn in principe niet geheim en dus openbaar toegankelijk. Wat een ‘blue privilege’ met het ICAO Annex 13 dossier van de vliegramp te maken heeft wordt niet duidelijk gemaakt. Probeert de heer Van de Belt te zeggen dat de luchtvaartsector anno 2024 invloed zou kunnen uitoefenen op de archivering van de het dossier van het ongevallenonderzoek uit 1992-1994? Welke bewijzen bestaan hier dan voor of is het een loze verdachtmaking? Met andere woorden: dit is weinig informatief en een bedroevend onevenwichtig en waarheidsverwaarlozend artikel.